Natuur in Kaart

Vrijwilligers vormen een belangrijke bron van gegevens over de Rotterdamse natuur. Een belangrijke bijdrage hieraan wordt geleverd door de grote groep vrijwilligers die actief betrokken is of was bij de Rotterdamse natuur via Natuur in Kaart.>>>

In 2006 hebben het Rotterdams Milieucentrum en bureau Stadsnatuur de handen ineen geslagen en dankzij een aantal sponsors het in 2003 gestaakte project Natuur in Kaart nieuw leven ingeblazen.

Gedurende de jaren 1999 – 2003 zijn in het kader van Natuur in Kaart ongeveer tweehonderd vrijwilligers door Sport en Recreatie en onder begeleiding van Bureau Stadsnatuur opgeleid tot inventariseerder/teller van flora en fauna in de eigen omgeving. Een groot deel van deze eerste groep vrijwilligers is nog steeds actief in de Vlinderwerkgroep Rotterdam en/of door deelname aan het project Winterwatervogels.

Doelstellingen
Het project Natuur in Kaart heeft als doel bewoners van Rotterdam te betrekken bij hun (directe) leefomgeving. Door het beleven van en het leren over de natuur raken de mensen enthousiast over datgene wat in hun buurt groeit en bloeit. Dit wordt bereikt door de bewoners (gratis) cursussen en excursies aan te bieden. Vervolgens kunnen zij met hun opgedane kennis en enthousiasme de natuur in hun omgeving in kaart brengen. Dat wil zeggen het inventariseren van een bepaalde soort of soortgroep, waardoor de kennis en het verspreidingsbeeld hiervan toeneemt. Deze gegevens worden door Bureau Stadsnatuur verzameld, verwerkt en gerapporteerd. Op basis van deze resultaten en het ontstane enthousiasme voor de stadsnatuur worden de bewoners gestimuleerd tot wijkgerichte activiteiten op het gebied van natuur.

Vanaf 2006 zijn er jaarlijks met succes cursussen gegeven over de Huismus, Gierzwaluw, dagvlinders en winterwatervogels. Resultaten van de hieruit voortvloeiende inventarisaties zijn te lezen in de nieuwsbrief Natuurlijk Rotterdam.

Vrijwilligers worden door Bureau Stadsnatuur opgeleid tot inventariseerders. De gegevens worden door Bureau Stadsnatuur aan het einde van het seizoen verzameld. Bureau Stadsnatuur zorgt voor de verwerking van de gegevens en houdt de deelnemers op de hoogte door middel van een nieuwsbrieven en ook een jaarlijkse bijeenkomst. Daarnaast dekken zij een deel van de kosten.
Het Rotterdams Milieucentrum zorgt voor de organisatie, promotie en werving van de cursussen. Het Rotterdams Milieucentrum verzorgt ook de inschrijvingen van deelnemers en financiert het overige deel van de kosten.

Soortgroepen
In 1999 is begonnen met het inventariseren van waterplanten, dagvlinders en winterwatervogels. De afgelopen jaren zijn ook cursussen gegeven om gierzwaluwen en mussen te inventariseren. Deze soortgroepen zijn totaal verschillend. Toch maken ze allemaal gebruik van hetzelfde leefgebied: de stad.

De stedelijke omgeving van Rotterdam is een ecosysteem op zichzelf. Binnen een straal van vijf kilometer midden in de stad vind je soms meer biotopen dan in het omliggende platteland. Waterplanten tref je niet alleen in de sloten langs de stadsrand aan, maar ook in bijvoorbeeld kleine plasjes water op braakliggende terreinen. Wanneer de bodem verdicht is door bijvoorbeeld een graafmachine of omdat er een ondoorlaatbare laag in de bodem zit, kan regenwater blijven staan. Dit kan al genoeg reden voor pionierplantjes als kranswieren zijn om zich er te vestigen. Dagvlinders maken ook al graag gebruik van braakliggende terreintjes. Voor deze groep geldt dat je hier de voor Rotterdam toch wel meer bijzondere soorten kunt aantreffen. Verder tref je deze soortgroep ook veel in bermen aan, zolang de juiste planten er maar staan trekken zij zich niks aan van het verkeer. De watervogels die in de winter de stad bezoeken maken zelfs gebruik van het feit dat het in de stad een paar graden warmer kan zijn. Wanneer het erg koud is en het merendeel van de wateren bevroren is kan het zijn dat er in de stad nog een paar plekjes met open water zijn. Hier kun je dan enorm hoge aantallen watervogels aantreffen. Wordt het ook hier te koud dan trekken ze verder zuidwaarts. Zo zie je maar dat de stad een waardevol ecosysteem is dat behouden dient te worden, voor nu en voor later.